گونه اصلی: عربیکا | توصیف نژاد: گروه بوربن-تیپیکا |
دودمان: ندارد | پرورش دهنده :ندارد |
قهوه تیپیکا یکی از معروفترین و از لحاظ تاریخی مهمترین واریتههای قهوه در جهان است. با داشتن طعم متعادل و پروفایل معطر، تیپیکا نقش مهمی در شکلگیری صنعت جهانی قهوه ایفا کرده است. این مقاله تاریخچه، خصوصیات ژنتیکی، کشت و پروفایل طعمی قهوه تیپیکا را بررسی میکند و همچنین روشهای بهترین دم کردن را برای لذت بردن کامل از طعم کلاسیک آن پیشنهاد میدهد.
این واریته بلندقد با تولید بسیار کحدود و حساسیت به بیماریهای عمده و کیفیت خوب شناخته میشود. گروه تیپیکا، مانند همه قهوههای عربیکا، احتمالاً از جنوب غربی اتیوپی منشأ گرفته است تیپیکا در قرن پانزدهم از اتیوپی به یمن آورده شد. و تا سالهای ابتدایی قرن هجدهم این دانهها با مبدا یمن، در هند کشت میشدند. در همین ایام دانههای قهوه از هند به جزیره باتاویا (امروزه جاوه در اندونزی) ارسال شدند. این چند دانه بودند که منجر به پیدایش واریته تیپیکا شدند. در سال 1706 یک گیاه قهوه تیپیکا از جاوه به آمستردام ارسال و در باغهای گیاهشناسی آنجا نگهداری شد؛ و پس از آن در 1714 راهی فرانسه شد.
تیپیکا در سال 1719 از هلند و از مسیرهای تجاری استعماری به گویان هلند (اکنون سورینام در آمریکای جنوبی) و سپس در سال 1722 به کاین (گویان فرانسه که در شمال سورینام واقع شده) و از آنجا در 1727 به شمال برزیل فرستاده شد. این گیاه بین سالهای 1760 و 1770 به جنوب برزیل رسید. در 1723 از پاریس به مارتینیک در هند غربی فرستاده شد. انگلیسیها قهوه تیپیکا را در 1730 از مارتینیک به جامائیکا بردند و در سال 1735 به سانتو دومینگو رسید. از سانتو دومینگو، دانهها در سال 1748 به کوبا فرستاده شدند. بعدها، کاستاریکا (1779) و السالوادور (1840) دانههایی از کوبا دریافت کردند.
یک نقاشی از تولید قهوه در سورینام مربوط به حدود 1900
در اواخر قرن هجدهم، کشت تیپیکا به کارائیب (کوبا، پورتوریکو، سانتو دومینگو)، مکزیک و کلمبیا گسترش یافت و از آنجا به سراسر آمریکای مرکزی (این گیاه در السالوادور از سال 1740 کشت میشد). تا دهه 1940، اکثر مزارع قهوه در آمریکای جنوبی و مرکزی با تیپیکا کاشته میشدند. هرچند به بهرهوری کم و حساسیت بالا نسبت به بیماریهای قهوه، به تدریج در بخشهای زیادی از آمریکا با انواع دیگر قهوه جایگزین شد. اما هنوز در پرو، جمهوری دومینیکن و جامائیکا که به جامائیکا بلو مانتین مشهور است، به طور گستردهای کاشته میشود.
مزارع قهوه در گویان فرانسه، ناحیهای در آمریکای جنوبی
قهوه تیپیکا به گونه عربیکا تعلق دارد و با عادت رشد عمودی و مستقیم و برگهای کشیده شناخته میشود. ترکیب ژنتیکی تیپیکا بر بسیاری از واریتههای دیگر قهوه تأثیر گذاشته است و آن را به یک سنگ بنا در ژنتیک قهوه تبدیل کرده است. این قهوه به دلیل دانههای با کیفیت بالا و کاپ پروفایل استثنایی خود شناخته شده است که همواره مورد توجه کشاورزان و مصرفکنندگان قرار گرفته است.
گسترش و کشت قهوه تیپیکا را میتوان به چهرهها و سازمانهای تاریخی مختلف نسبت داد. تاجران هلندی نقش مهمی در معرفی تیپیکا به جاوه ایفا کردند و از آنجا به سایر نقاط آسیا و آمریکا گسترش یافت. انتخاب دقیق و تلاشهای پرورش طی قرنها، ویژگیهای منحصر به فرد گونه تیپیکا را حفظ کرده است.
فرآیند آماده سازی دانه تیپیکا
گونه تیپیکا در ارتفاعات بالا، معمولاً بین 1200 تا 1800 متر بالاتر از سطح دریا رشد میکند. دمای خنک و خاکهای غنی و با زهکشی خوب در این ارتفاعات برای رشد تیپیکا ایدهآل هستند. بارندگی منظم و شرایط آب و هوایی معتدل نیز کیفیت دانههای قهوه را بیشتر بهبود میبخشند.
روش فرآوری تأثیر زیادی بر پروفایل طعمی قهوه تیپیکا دارد. روشهای رایج شامل:
قهوه تیپیکا به دلیل پروفایل طعمی متعادل و دقیق خود مشهور است. در اینجا تفکیک ویژگیهای کلیدی آن آمده است:
دانههای تیپیکا به شکل کشیده و اندازه یکنواخت خود معروف هستند. این دانهها با دقت انتخاب میشوند تا کیفیت بالا را تضمین کنند، که برای دستیابی به بهترین طعم ضروری است. هنگامی که برشته میشوند، دانههای تیپیکا طیف گستردهای از طعمها، از نتهای ملایم مرکبات و گلها تا هالهای از شکلات و ادویه را آشکار میکنند.
برای لذت بردن از طعمهای کلاسیک قهوه تیپیکا، روشهای دم آوری زیر توصیه میشوند:
o دستورالعمل: از قهوهساز قطرهای با اندازه آسیاب متوسط استفاده کنید. نسبت قهوه به آب 1:15 و دمای آب 90-96 درجه سانتیگراد باشد.
o نکات: اطمینان حاصل کنید که تمامی دانههای قهوه به طور یکنواخت اشباع شوند تا عصاره گیری متعادلی صورت گیرد.
o دستورالعمل: از فرنچ پرس با اندازه آسیاب درشت استفاده کنید. آب داغ را اضافه کنید، ترکیب آب و قهوه را هم بزنید و به مدت 4 دقیقه قبل از پرس کردن، اجازه دهید تا قهوه دم بکشد.
o نکات: از نسبت 1:12 (قهوه به آب) استفاده کنید تا بادی و پیچیدگی طعمی قهوه برجسته شود.
o دستورالعمل: از اندازه آسیاب ریز و نسبت 1:2 (قهوه به آب) استفاده کنید. در دمای 90-95 درجه سانتیگراد به مدت حدود 25-30 ثانیه فرآیند دم آوری را انجام دعید.
o نکات: اندازه آسیاب و زمان عصارهگیری را تنظیم کنید تا به تعادل مطلوب طعمها برسید.
گونه تیپیکا به عنوان واریتهای کلاسیک و بیزمان برجسته است که تجربه طعمی متعادل و معطر را ارائه میدهد. تاریخ غنی، تنوع ژنتیکی و کشت دقیق آن را به یک قهوه بنیادی در دنیای قهوه تخصصی تبدیل کرده است. دم کردن قهوه تیپیکا در خانه فرصتی است تا یکی از نمادینترین واریتههای قهوه موجود را مزه کنید.
این مطلب را به اشتراک بگذارید